Nếp than hay còn gọi là nếp cẩm, có màu đen, khi chín chuyển màu tím, chứa nhiều chất dinh dưỡng. Với cách làm cơm rượu nếp than để uống thì cơm sau khi lên men được gọi là cơm rượu, có tác dụng rất tốt cho sức khoẻ phụ nữ sau sinh, cơm lên men sẽ giúp tăng cường hệ tiêu hoá, kích thích hấp thu dưỡng chất vào cơ thể một cách nhanh hơn, hỗ trợ sản sinh sữa cho bé. Cùng Comhophanoi tìm hiểu cách ủ cơm rượu và những công dụng tuyệt vời mà nó đem lại nhé.
Rượu nếp than là gì?
Rượu nếp than là một loại rượu truyền thống được sản xuất từ gạo nếp và than cỏ cây hoặc than nhiệt đới. Đây là một món đặc sản phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là trong các nước Châu Á như Việt Nam, Thái Lan, Lào, và Campuchia.
Quá trình sản xuất rượu nếp than bắt đầu bằng việc nấu gạo nếp và sau đó hấp nó với than cỏ cây hoặc than nhiệt đới để tạo ra hương vị đặc biệt. Sau khi hấp xong, gạo nếp và than sẽ được lên men bằng việc thêm men men nhiệt đới, để tạo ra rượu. Quá trình lên men này có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, tùy thuộc vào phong cách sản xuất và nguyên liệu cụ thể.
Rượu nếp than thường có hương vị đặc trưng, đậm đà, và có màu đen hoặc nâu đậm. Nó thường được thưởng thức trong các dịp đặc biệt hoặc làm quà tặng đặc biệt với giá trị văn hóa và truyền thống.
Tác dụng của rượu nếp than
Rượu nếp than có thể được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm cả mục đích thực phẩm và văn hóa. Dưới đây là một số tác dụng phổ biến của rượu nếp than:
- Thực phẩm: Rượu nếp than thường được sử dụng như một loại gia vị hoặc chất tạo màu trong nhiều món ăn truyền thống ở Đông Á. Nó thêm hương vị và màu sắc đặc trưng cho các món ăn như bánh chưng (bánh tết), bánh trôi, và các món tráng miệng.
- Truyền thống và tôn vinh: Rượu nếp than đóng vai trò quan trọng trong các nghi lễ truyền thống và tôn vinh tổ tiên trong nhiều quốc gia Châu Á. Nó thường được dùng để cúng bái và tỏ lòng kính trọng đối với tổ tiên và các vị thần.
- Trong y học cổ truyền: Trong một số vùng, rượu nếp than còn được sử dụng như một phương pháp chữa bệnh trong y học cổ truyền. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc sử dụng rượu nếp than với mục đích y tế cần được thực hiện cẩn thận và dưới sự giám sát của chuyên gia y tế, do nó có thể gây hại cho sức khỏe nếu sử dụng mà không biết cách.
- Trong việc làm quà tặng: Rượu nếp than thường được làm quà tặng trong các dịp đặc biệt, như Tết Nguyên Đán và các lễ kỷ niệm. Điều này thể hiện sự trân trọng và lòng thành kính của người tặng đối với người nhận.
- Văn hóa và truyền thống: Rượu nếp than có giá trị văn hóa và truyền thống lớn, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và truyền tải di sản văn hóa của các cộng đồng Á Đông.
Hãy nhớ rằng việc sử dụng rượu nếp than nên được thực hiện một cách có trách nhiệm và tuân theo các quy định về tuổi tác và sử dụng rượu của từng quốc gia.
Cách làm rượu nếp than để uống
Cách làm rượu nếp than không khó, chỉ cần chọn loại nếp than ngon nhất và đúng loại men để ủ sao cho ra loại cơm rượu thơm nồng, vị ngọt tự nhiên.
Cách chọn nếp than
Nên chọn gạo có hạt mẩy và độ dài đều nhau, có thời gian thu hoạch trong 3-4 tháng thì sẽ cho vị ngọt, ngon hơn so với gạo mới, còn gạo cũ sẽ mất đi hương thơm.
Chọn men
Nói với người bán chọn loại men dùng nấu rượu để tránh mua nhầm men Trung Quốc (ủ vị hơi đắng và không tốt cho sức khoẻ) hay nhầm lẫn với những loại men chua dùng ủ rượu chưng cất. Để rượu nếp than ngon, nên chọn men theo tỉ lệ 1kg gạo thì 5g men, nếu nấu nhiều hơn thì nhân lên số lượng tương ứng.
Nấu xôi nếp than ủ rượu
Nếp than sau khi mua về, kiểm tra và nhặt sạn trấu, sau đó vo gạo và bắt đầu nấu thành cơm nếp.
Xôi nếp than nấu ngon sẽ cho cơm rượu nếp than ngon. Do đó nên ngâm gạo trước khi nấu, nấu nhiều thì ngâm khoảng 6 tiếng và đem chưng cách thuỷ, nấu ít thì ngâm 1-2 tiếng (trường hợp này có thể cho nước và cơm vào nồi cơm điện để nấu nhanh).
Chuẩn bị một chiếc mâm và lót lá chuối sạch, sau khi nấu xong thì đổ cơm ra, trải đều cho xôi ráo và nguội thì mới bắt đầu trộn men. Trong lúc chờ cơm nguội thì giã nhuyễn men, chia làm 2 phần và rắc đều lên hai mặt xôi (bí quyết ngon là rắc men khi cơm còn hơi ấm sơ sơ vì nguội quá thì không kích thích lên men hoàn toàn, còn nóng quá thì vi sinh lên men sẽ chết, làm hỏng rượu).
Ủ men rượu
Sau khi trộn đều men xong, cho toàn bộ hỗn hợp vào hủ sành hoặc hũ thủy tinh và đậy nắp kín lại rồi đem để nơi ít gió, có thể dùng vải hoặc khăn sạch để phủ kín giúp phát huy tốt nhất tác dụng lên men trong điều kiện tối (lưu ý không cho cơm đầy hũ, chỉ một lượng khoảng 2/3 dung tích của hũ là được).
Ủ cơm rượu khoảng 4 ngày, mở nấp có hương ngào ngạt và tươm nước thì có thể dùng được, có thể ăn liền luôn cái. Nếu muốn lấy nước rượu thì đổ thêm rượu ngon vào với tỷ lệ 1:3 (1kg gạo – 3 lít rượu), ủ thêm 100 ngày trở lên và lọc bỏ phần cái, chỉ lấy rượu là có rượu nếp than để uống (bí quyết ủ rượu ngon là chứa hỗn hợp lên men trong hũ sành thì tiến hành chôn trong đất ít nhất 3 tháng).
Sau khi bạn đã hoàn thành quá trình lên men và lọc rượu nếp than theo cách đã mô tả, bây giờ bạn đã có một bình rượu nếp than tự chế đầy hương vị độc đáo và đậm đà. Đây là thời điểm thích hợp để thưởng thức thành quả của công sức bạn đã bỏ ra. Đặc biệt, khi bạn mở lọ rượu nếp than và nước mắt đầu tiên của người thợ làm rượu tự nhiên chảy xuống má bạn, hãy nhớ tôn vinh sự tài năng và sáng tạo của mình.
Dù bạn chọn thưởng thức nó một mình, chia sẻ với bạn bè và người thân hoặc làm quà tặng đặc biệt, rượu nếp than tự chế của bạn sẽ là nguồn cảm hứng không chỉ về quá trình làm rượu, mà còn về truyền thống và nghệ thuật thủ công. Cảm giác hạnh phúc và tự hào sẽ tiếp tục bám theo bạn, và có lẽ, bạn còn sẽ truyền bá niềm đam mê này cho những người khác, giúp thế hệ tương lai thêm hiểu về nghệ thuật làm rượu nếp than độc đáo này.